Hiện nay, nhiều hộ gia đình muốn tận dụng nhà ở của mình để kinh doanh dịch vụ lưu trú cho khách du lịch thuê. Vậy điều này có được pháp luật cho phép không? Cần lưu ý những điều gì về hình thức sử dụng đất trong trường hợp này?

1. Kinh doanh cho thuê nhà ở có được xây dựng trên đất ở không?

Theo quy định tại Nghị định 102/2024/NĐ-CP, đất ở được xếp vào nhóm đất phi nông nghiệp, sử dụng chủ yếu để xây dựng nhà ở và phục vụ các nhu cầu sinh hoạt khác gắn liền với đời sống.

Tuy nhiên, căn cứ Điều 218 của Luật Đất đai 2024, đất ở có thể sử dụng kết hợp với mục đích thương mại, dịch vụ – nghĩa là người dân có thể kinh doanh như cho thuê phòng, mở homestay... mà không cần chuyển mục đích sử dụng đất, với điều kiện:

• Không làm thay đổi loại đất đã được cấp.
• Không gây cản trở khả năng sử dụng đất cho mục đích ở ban đầu.
• Không ảnh hưởng đến quốc phòng – an ninh, môi trường, cảnh quan, hệ sinh thái và quyền sử dụng đất của thửa đất lân cận.
• Đảm bảo thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.
• Tuân thủ đầy đủ các quy định liên quan.

Đặc biệt, người sử dụng đất phải lập phương án sử dụng đất đa mục đích và trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Phương án này cần làm rõ:

• Vị trí, diện tích, thời hạn sử dụng đất.
• Phạm vi, quy mô hoạt động thương mại (ví dụ: số phòng cho thuê, mục đích sử dụng cụ thể...).
• Giải pháp bảo vệ môi trường, an ninh trật tự và tuân thủ pháp luật khác.

2. Hình thức sử dụng đất đối với mô hình cho thuê phòng du lịch là gì?

Theo Nghị định 168/2017/NĐ-CP, hình thức “nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê” là một loại hình cơ sở lưu trú du lịch. Đây là mô hình homestay phổ biến, trong đó chủ nhà sử dụng một phần nhà ở để tiếp đón khách, cùng sinh hoạt hoặc phục vụ lưu trú ngắn hạn.

Trong trường hợp xây dựng mới cơ sở lưu trú để kinh doanh quy mô lớn, căn cứ Nghị định 102/2024/NĐ-CP và Luật Đất đai 2024, phần đất sử dụng sẽ được chuyển sang loại đất thương mại – dịch vụ, thuộc nhóm đất phi nông nghiệp. Nhà nước sẽ cho thuê đất theo hình thức thu tiền một lần cho toàn bộ thời gian thuê, tùy theo nhu cầu của chủ đầu tư.

3. Tóm tắt quy định quan trọng cần lưu ý

• Đất ở: Được phép sử dụng kết hợp để kinh doanh lưu trú nếu đáp ứng đủ điều kiện và có phương án được phê duyệt.
• Đất thương mại – dịch vụ: Áp dụng cho các cơ sở lưu trú xây dựng mới với mục đích kinh doanh chuyên nghiệp, quy mô lớn.
• Người dân muốn cho thuê phòng du lịch trong nhà ở cần tuân thủ các yêu cầu về môi trường, an toàn, không ảnh hưởng đến khu vực xung quanh và thực hiện nghĩa vụ tài chính đúng luật.

Kết luận

Việc sử dụng nhà ở trên đất ở để kinh doanh dịch vụ cho thuê phòng du lịch là hoàn toàn hợp pháp nếu thực hiện đúng quy định. Tuy nhiên, người dân cần phân biệt rõ giữa việc sử dụng nhà ở hiện hữu để cho thuê và việc xây dựng cơ sở lưu trú mới nhằm tránh vi phạm pháp luật đất đai và du lịch.

Nếu bạn đang có ý định đầu tư vào mô hình này, nên liên hệ với phòng tài nguyên và môi trường tại địa phương để được hướng dẫn chi tiết và hỗ trợ thủ tục pháp lý kịp thời.